Günümüzde teknolojinin ilerlemesiyle birlikte ağ (network) sistemleri her alanda önemli bir rol oynamaktadır. Network, iki veya daha fazla bilgisayar ya da cihazın birbiriyle iletişim kurmasını sağlayan bir sistemdir. Bu sistemler, veri paylaşımı, internet erişimi ve birçok işlevi gerçekleştirmek için kullanılır. Network çeşitleri ve iletişim protokolleri bu ağların nasıl çalıştığını ve hangi yöntemlerle iletişim kurduklarını belirler. Bu yazıda, network nedir, network çeşitleri nelerdir ve iletişim protokolleri hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz. Ayrıca OSI ve TCP/IP katmanları ve bu iki model arasındaki farklar hakkında da bilgi sahibi olacaksınız.
Network, bilgisayarlar ve diğer cihazlar arasında veri alışverişini ve kaynak paylaşımını mümkün kılan bir yapıdır. Bu ağlar, internet gibi geniş alan ağlarından (WAN) küçük ofis veya ev ağlarına (LAN) kadar değişik büyüklüklerde olabilir. Network, bilgi paylaşımı, kaynak kullanımının optimize edilmesi ve iletişim maliyetlerinin düşürülmesi gibi birçok avantaja sahiptir. Temel olarak, ağlar fiziksel bağlantılar (kablolar, fiber optik vb.) ve kablosuz bağlantılar (Wi-Fi, Bluetooth vb.) aracılığıyla oluşturulabilir.
Network, boyutlarına, kapsamlarına ve kullanım amaçlarına göre aşağıdaki şekilde çeşitli türlere ayrılabilir:
Yerel alan ağı olan LAN, sınırlı bir coğrafi alanda bulunan cihazları birbirine bağlar. LAN’lar yüksek hızda veri transferi sağlayan kablolu veya kablosuz bağlantılarla oluşabilir.
Geniş alan ağı olan WAN, geniş bir coğrafi alana yayılan ağları ifade eder. İnternet, en bilinen WAN örneğidir. WAN’lar, farklı şehir veya ülke arasında iletişim sağlamak için kullanılır.
Şehir alan ağı olan MAN, bir şehir veya büyük bir yerleşim bölgesini kapsayan ağlardır. MAN, birden fazla LAN’ı birleştirerek daha geniş bir iletişim ağı oluşturur.
Kişisel alan ağı olan PAN, bir kişinin bireysel cihazlarını (telefon, tablet, dizüstü bilgisayar vb.) birbirine bağlayan küçük çaplı ağlardır. PAN’lar genellikle bluetooth veya Wi-Fi kullanır.
Kampüs alan ağı olarak geçen CAN, bir kampüs veya büyük bir organizasyon alanındaki binaları birbirine bağlayan ağlardır. Genellikle eğitim kurumlarında veya büyük şirketlerde kullanılmaktadır.
İletişim protokolleri, ağlar üzerindeki veri alışverişinin nasıl gerçekleştirileceğini belirleyen kurallar dizisidir. En yaygın iletişim protokolleri şunlardır:
TCP/IP, internet ve birçok yerel ağda kullanılan temel protokoldür. Veri iletiminin güvenilir ve düzenli bir şekilde yapılmasını sağlar. IP, veri paketlerinin adreslenmesini ve yönlendirilmesini sağlarken TCP ise verilerin doğru sırayla iletilmesini garanti eder.
HTTP, web tarayıcı ve sunucuları araındaki iletişimi sağlar. HTTPS ise bu iletişimi şifreleyerek güvenli hale getirir.
FTP, dosya transferi için kullanılan bir protokoldür. İki cihaz arasında dosya gönderim ve alımı sağlar.
DNS, alan adlarını IP adreslerine çeviren sistemdir. Kullanıcıların alan adı yazarak web sitelerine ulaşmalarını sağlar.
OSI (Open Systems Interconnection) modeli, ağ iletişimini yedi katmanda tanımlayan bir referans modelidir. Her katman, belirli bir işlevi yerine getirir ve diğer katmanlarla iş birliği yapar. OSI katmanları aşağıdaki gibidir:
Veri iletiminin fiziksel ortamda gerçekleştiği katmandır. Kablolar, fiber optik ve radyo dalgaları gibi iletim ortamlarını içerir.
Veri paketlerinin fiziksel katman üzerinden doğru bir şekilde iletilmesini sağlar. Hata tespiti ve düzeltme işlemlerini gerçekleştirir.
Veri paketlerinin ağ içinde yönlendirilmesini sağlar. IP adresleme ve paket yönlendirme işlemlerini içerir.
Veri iletiminin güvenilirlik ve bütünlüğünü sağlar. TCP ve UDP gibi protokolleri içerir.
Uygulamalr arasında oturumların kurulması, yönetilmesi ve sonlandırılmasını sağlar.
Veri formatlarının dönüştürülmesi ve şifrelenmesini sağlar. Bu katmanda veriler uygulama katmanına hazır hale gelmiş durumdadır.
Kullanıcıya en yakın katmandır. Uygulama yazılımlarının ağ hizmetlerine erişimini sağlar.
TCP / IP modeli, OSI modeline benzer şekilde ağ iletişimini dört katmanda tanımlamaktadır.
Fiziksel ve veri bağlantı katmanlarının işlevlerini birleştirir. Ağ arayüzleri ve yerel ağ bağlantıları ile ilgilenir.
Veri paketlerinin yönlendirilme ve adreslenmesi işlemlerini gerçekleştirir. IP protokolünü içerir.
Veri iletiminin güvenilirlik ve akış kontrolünü sağlar.
OSI katmanındaki 7.katmanla aynı katmandır. Aynı işlev ve görevleri yerine getirir. HTTP, FTP, SMTP gibi protokolleri içerir.
OSI ve TCP/IP modelleri, ağ iletişimini farklı katmanlarda tanımlar ve işlevlerini farklı şekillerde yerine getirir. OSI ve TCP / IP katmanları arasındaki temel farklar şunlardır:
Bu yazıda network nedir, network çeşitleri, iletişim protokolleri, OSI ve TCP/IP katmanları ve bu iki model arasındaki farklar hakkında detaylı bilgiler sunduk. Networkler, modern dünyada iletişim ve veri paylaşımını kolaylaştırarak hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Bu konular hakkında bilgi sahibi olmak, ağ sistemlerini daha verimli kullanmamıza ve teknolojinin sunduğu avantajlardan en iyi şekilde yararlanmamıza yardımcı olacaktır.
© 2024 Codit Teknoloji Tüm hakları saklıdır.