İnternet teknolojisi öylesine gelişiyor ki, fiziksel olarak halletmemiz gereken bir çok şeyi, bilgisayarımız ve akıllı telefonlarımızdaki tek tuşla kolayca halledebilir durumdayız. Yoğun trafiği olan web sitelerine rahatlıkla giriş yapılabiliyoruz. 100’e yakın oyuncuyla aynı haritada birlikte oyun oynayabiliyoruz. İşletmeler, müşterilerine ve çalışanlarına ait bir çok veriyi rahatlıkla bünyesinde barındırıp işleyerek iş akışının sürekliliğini sağlayabiliyorlar. Tüm bu işleyişin başarılı bir şekilde sürdürebilmesini sağlayan, arka plandaki büyük oyuncudan bahsedeceğiz bugün: “Sunucu”
Teknik anlamıyla sunucu, bir ağ bağlantısı kullanan kullanıcıların erişimine açık, kesintisiz çalışma prensibine ve internet bağlantısına sahip çok gelişmiş bilgisayarlardır. Basit bir tabirle çevrimiçi kullanıcılara, ulaşmak istedikleri verileri sunan sistemdir.
Bilgisayar denildiği için akla direk donanımsal bir ekipman gelmiş olabilir. Her ne kadar öyle olsa da bir sunucuyu sadece bu ifade tanımlamaz. Bahsi geçen donanımın bir sunucu olarak çalışması için, özel yazılımlara ihtiyacı vardır. Bunun da sebebi her sunucunun farklı bir hizmet barındırmasıyla alakalıdır. Temelde aynı göreve hizmet ediyor gibi görünseler de, her sunucu kullanım amacına uygun şekilde düzenlenir. Gelin bu farklı sunucu hizmetlerinin bazılarını tek tek inceleyelim:
1) Web Sunucusu (Web Server)
İnternet dünyasının temelinin web siteleri olmasından ötürü, en bilindik sunucular web sunucularıdır. Bu sunucuların görevi, web sitesi içindeki bütün verileri düzenleyip barındırmak ve bunları bir tarayıcı vasıtasıyla kullanıcılara ulaştırtmaktır. Herkesin aşina olduğu web sitelerinin başında geçen “http” yani Hyper Text Transfer Protocol (Hızlı Metin Transferi Protokolü) veya “https” Hyper Text Transfer Protocol Secure (Güvenli Hızlı Metin Transferi Protokolü), sunucuların kullanıcılara verileri ulaştırırken izlediği yolu temsil eder.
2) E-Posta Sunucusu (Mail Server)
E-postaları iletme, gönderme ve barındırma amaçlı kullanılan sunuculardır. Genel olarak “SMTP” yani Simple Mail Transfer Protocol (Basit Posta Transfer Protokolü) “IMAP” yani Internet Mail Access Protokol (İnternet Posta Erişim Protokolü) esasına dayalı olarak çalışırlar.
3) Veritabanı Sunucusu (Database Server)
Bu sunucular, web sunucularına ait verilerin barındırılması ve iletiminden sorumludurlar. Herhangi bir kullanıcı bu verilerle ulaşmak istediğinde, sunucunun görevi bunu kayıtlarında aramak ve mevcutsa kullanıcıya sunmaktır.
4) Dosya Sunucusu (File Server)
Dosya sunucusuna İnternet üzerinden erişirken, FTP (Dosya Aktarım Protokolü), SFTP (Güvenli Dosya Aktarım Protokolü), FTPS (SSL üzerinden FTP) veya SCP (Güvenli Kopya) gibi aktarım protokolleri devreye girer…
Dosya sunucularının görevi, ağ bağlantısına sahip farklı kullanıcıların ulaşmak istediği resim, müzik, doküman vs. gibi dosyaları barındırmak ve istenildiği takdirde bunları kullanabilir hale getirip kullanıcılara sunmaktır. Temel olarak “FTP” yani File Transfer Protocol (Dosya Transfer Protokolü), “SFTP” yani Secure File Transfer Protocol (Güvenli Dosya Transfer Protokolü) ve “SCP” yani Secure Copy Protocol (Güvenli Kopya Protokolü) tabanlı çalışır.
5) DNS Sunucusu (DNS Server)
Domain Name System yani Alan Adı Sistemi olarak geçen sunucuların temel görevi, bir alan adının ağ üzerinden çözümlenmesini sağlamaktır. Bunu yaparken ana bilgisayar isimlerini IP adreslerine çevirmekle yükümlüdürler.
6) Oyun Sunucusu (Game Server)
Oyun sunucuları, çevrimiçi oyuncuların gerçek dünyayla eş zamanlı olarak sanal ortamda birlikte oyun oynamasını sağlayan ve oyun içi verilere ulaşımın sağlanmasında rol oynayan harici sistemlerdir. Genellikle bu tip sunucuların donanımları şirketlere ait büyük veri merkezlerinde depolanır.
Örnek için bkz: https://status.playstation.com/
7) Proxy Sunucusu (Proxy Server)
Proxy sunucularının görevi tamamen bir köprü görevi kurmaktır. Bir uygulama veya internet sitesiyle ona erişmek isteyen kullanıcı arasındaki bağlantıları kontrol eder, olası durumlara göre filtreleme yapar ve bant genişliği ve yük paylaşımını kontrol ederek en iyi performansı kullanıcıya sunmaya çalışır.
8) VPN Sunucusu (VPN Server)
Virtual Private Network yani Sanal Özel Ağ sistemleri kullanıcıların IP adreslerini gizleyerek farklı ağlara erişimini sağlar. VPN sunucuların görevi ise VPN erişimine sahip olan kullanıcıları güvenli ağlara yerleştirmektir.
9) Bulut Sunucusu (Cloud Server)
Bulut sunucularının görevi, fiziksel olarak barınan sunucu ağlarının farklı farklı sanal sunuculara dönüştürülmesini sağlamaktır. Ağırlıklı olarak yüksek veri depolayan işletmelerin ve web sitelerinin olmazsa olmazlarından olan bu sunucu tipi, yedekleme yapabilmesi sayesinde kesintisiz erişim hedefler. Aynı zamanda yüksek veri depolama özelliği sayesinde kaynak genişletmeyi sağlar.
Bu yazımızda sunuculardan ve farklı sunucu tiplerinin çalışma prensiplerinden bahsettik. İnternet ortamının ana kahramanı olan bu sistemlerin gelişen teknolojiyle daha farklı türlere bölüneceği veya mevcut türlerin daha çok gelişeceği su götürmez bir gerçek.
Kim bilir belki gelişen teknolojiyle işlerimizi halletmek için tek tuşa basmamıza bile gerek kalmayacaktır.
© 2024 Codit Teknoloji Tüm hakları saklıdır.